Huyện Yên Hưng
Địa chỉ hiện nay
Yên Hưng - Quảng Ninh
Vị trí
Yên Hưng là huyện nằm ở phía Nam của tỉnh Quảng Ninh. Bắc giáp thị xã Uông Bí và huyện Hoành Bồ. Nam giáp huyện Cát Hải của thành phố Hải Phòng. Tây giáp huyện Thuỷ Nguyên của thành phố Hải Phòng, ranh giới là sông Bạch Đằng, có phà Rừng để đảm bảo lưu thông. Đông giáp thành phố Hạ Long.
Thông tin sơ lược
Diện tích: 331,9km2
Dân số: 132.600 người 2004
Mật độ: 400 người/km2
Huyện lỵ: Thị xã Quảng Yên.
Bao gồm Thị xã Quảng Yên và 19 xã là: Minh Thành, Đông Mai, Sông Khoai, Cộng Hoà, Tiền An, Tân An, Hoàng Tân, Hà An, Điền Công, Hiệp Hoà, Yên Giang, Nam Hoà, Yên Hải, Cẩm La, Phong Cốc, Phong Hải, Liên Hoà, Liên Vị, Tiền Phong.
Lịch sử
Yên Hưng là vùng đất có bề dày lịch sử văn hoá lâu đời. Những di chỉ khảo cổ học được phát hiện trên đảo Hoàng Tân cho thấy, con người đã có mặt ở đây từ hàng nghìn năm trước Công nguyên. Thời Trần là huyện An Hưng. Nhà Minh đổi là Yên Hoà thuộc châu Tĩnh An, phủ Tân An. Năm 1415, hợp nhất với huyện An Lập ở phía Bắc thành huyện An Hưng. Năm 1709, chúa Trịnh Cương được phong tước An Đô Vương, vì kỵ huý nên đổi An Hưng thành Yên Hưng.
Ðầu thời Nguyễn, năm 1805 trấn lỵ Yên Quảng dời từ huyện Kim Thành về đây. Năm 1822 trấn Yên Quảng đổi thành trấn Quảng Yên. Năm 1831 chuyển thành tỉnh Quảng Yên. Từ đó cho đến suốt thời thuộc Pháp và cả trong kháng chiến chống Pháp, thị xã Quảng Yên vừa là huyện lỵ Yên Hưng vừa là tỉnh lỵ Quảng Yên. Trong hơn một trăm năm là trung tâm chính trị của tỉnh, đô thị Quảng Yên còn thành một trung tâm thương mại. Sau khai thành lập khu Hồng Quảng rồi sáp nhập Hồng Quảng với Hải Ninh thành tỉnh Quảng Ninh, trung tâm chính trị văn hoá của tỉnh chuyển về Hòn Gai, tức thành phố Hạ Long ngày nay.
Điều kiện tự nhiên
Địa hình Yên Hưng thấp dần từ Bắc xuống Nam. Phía Bắc có dãy Phượng Hoàng. Chảy ngang huyện là sông Chanh dài 20km, là một nhánh của sông Bạch Ðằng, chia huyện làm hai vùng Nam Bắc. Vùng Bắc sông xưa là tổng Hà Bắc, có địa hình trung du, nhấp nhô nhiều đồi núi. Vùng Nam sông xưa là tổng Hà Nam rộng hơn 6000ha, nguyên là một bãi phù sa cổ cửa sông, một hòn đảo, có địa hình thấp hơn mực nước biển khi thuỷ triều cường. Quanh đảo Hà Nam và hai phía đông tây vùng Hà Bắc có những bãi triều ngập mặn rộng lớn tạo tiềm năng mở rộng diện tích canh tác và nuôi trồng thuỷ sản.
Yên Hưng có 6.434ha đất rừng, 6.000ha đất canh tác, 6.000ha diện tích mặt nước. Vùng Hà Bắc còn có những mỏ đất sét, trên đảo Hoàng Tân có núi đá vôi tạo tiềm năng sản xuất vật liệu xây dựng. Huyện có khí hậu nóng và ẩm, nhiệt độ thấp nhất ít khi dưới 50C.
Giao thông
Yên Hưng có giao thông thuỷ bộ rất thuận lợi. Ðường bộ có quốc lộ 10 từ Hải Phòng sang qua phà Rừng, qua địa bàn huyện 14,5km. Quốc lộ 18 ngang qua hai xã phái Bắc huyện 8,5km. Trong huyện có đường nối sang nối sang đảo Hoàng Tân, từ năm 1993 có đập đắp qua sông Bến Giang tạo nên đường liền. Dọc đảo Hà Nam có đường dài 20km, từ đầu năm 1999 đã khởi công xây dựng cây cầu lớn bắc qua sông Chanh, nối liền với thị trấn Quảng Yên và vùng Hà Bắc. Chỉ còn đường đến xã đảo Ðiền Công là cách trở, phải đi lại bằng thuyền. Ðường thuỷ có nhiều bến thuyền ở các xã ven sông ven biển. ở thị trấn Quảng Yên, bên sông Chanh có bến Ngự và bến tầu khách thuỷ đi các luồng Hải Phòng, Hòn Gai, Cát Hải.
Kinh tế
Kinh tế của huyện theo mô hình nông - ngư - công nghiệp. Yên Hưng là một trong ba huyện lúa của tỉnh Quảng Ninh. Đánh bắt và nuôi trồng thuỷ hải sản mang lại nguồn thu đáng kể trong huyện. Công nghiệp có một cơ sở chế biến hải sản phục vụ xuất khẩu và tiêu dùng. Huyện đã và đang tập trung xây dựng, tôn tạo nhiều di tích và các cơ sở hạ tầng để phát triển du lịch.
Du lịch
Yên Hưng là vùng đất cổ, nơi đây còn lưu giữ nhiều di tích và danh thắng, nhiều đình chùa, miếu, nhà thờ họ... Phong tục tập quán, hội hè ở Yên Hưng rất đặc trưng cho người dân vùng đồng bằng sông Hồng của Việt Nam. Một số di tích quan trọng như đình Phong Cốc, miếu Tiên Công, bãi cọc Bạch Đằng, Cây Lim Giếng Rừng, đình Trung Bản... đã được xếp hạng quốc gia, đó là tiềm năng cho ngành du lịch của huyện phát triển.