Danh sĩ Diệp Xuân Huyên đời Minh Mạng (明命; 1820-1841), tự Di Xuân, quê ở làng Phúc Tô, huyện Thọ Xương, thành phố Hà Nội.
Năm Mậu Tý (1828), ông đỗ cử nhân, đến năm Mậu Tuất (1838), đỗ phó bảng lúc 30 tuổi, làm quan thăng dần đến chức Ngự sử.
Ông là bạn thân của Cao Bá Quát. Có lần chậu sen của ông bị gió thu làm cho xơ xác, ông cảm tác một bài thơ cho Cao Bá Quát, được bài đáp họa tuyệt diệu:
“Vi hoa dương tác liên
Hương thanh, cán trực tu dung tiên.
Hoàng nê ngũ đẩu, thủy nhất xích,
Biệt hữu phong trí như động thiên.
Công thành ý toại diểu nhiên khứ,
Bất dử phàm hủy tư phan liên.
Thả chước bạch ngọc trản!
Thí ngâm thu thủy thiên!
Phong lưu tiêu bái hứa thùy khả?
Ngã thị phù dung thành chi tản tiên.
Nhân gian vạn sự liêu nhĩ nhĩ,
Hoan hoa miết nhãn chân khinh yên.
Nghiêm phong thô lộ bản sinh ý.
Bất tác quá đáng ngô thiên tuyền”.
Bản dịch:
Làm hoa nên làm sen
Hương thơm thân thẳng dáng ưa nhìn.
Bùn vàng năm đấu nước một thước.
Phong cách dường như chiếm cõi riêng.
Công thành ý thỏa là đi thẳng
Chẳng cùng cỏ nội cùng vấn vương.
Rót bạch ngọc một chén!
Ngâm Thu thủy một thiên!
Phong lưu khoáng dật ai bì kịp
Thành phù dung, ta là một vị tản tiên
Muôn việc trên đời đều thế cả,
Cuộc vui như khói, phút tan liền!
Gió ghê, sương buốt, cơ sinh hoá,
Bình thường giữ được tính trời nguyên.
Ông cũng làm bạn thơ với Thận Tư Trần Văn Vi, thường cùng nhau xướng họa rất phong nhã tài hoa. Thơ văn ông trong sáng, không gò chữ uốn câu, được người đương thời tán tụng.