Đêm 30, rạng sáng ngày 31.8.1917, tại Thái Nguyên đã diễn ra cuộc khởi nghĩa của binh lính người Việt trong quân đội Pháp đóng ở Thái Nguyên do Đội Cấn (Trịnh Văn Cấn) chỉ huy với sự phụ tá của Lương Ngọc Quyến và một số nhà cách mạng khác.
Vào lúc 23 giờ ngày 30.8.1917, theo lệnh của Đội Cấn, Đội Trường đã tiêu diệt Giám binh Noen, Ba Chén và giết Phó quản Lạp cùng những binh sỹ chống đối. Hơn 140 binh sĩ trong trại lính khố xanh được tập hợp để nghe Đội Cấn tuyên bố mệnh lệnh khởi nghĩa.
Sau khi nổi dậy diệt chỉ huy, chiếm trại lính khố xanh; lực lượng nghĩa binh đã phá ngục Thái Nguyên, giải phóng tù chính trị (bị bắt từ các cuộc Khởi nghĩa Yên Thế 1885 - 1913, Duy Tân và Phong trào Đông du); đánh chiếm các công sở của tỉnh Thái Nguyên và một số nơi khác.
Sau khi cuộc khởi nghĩa nổ ra, ngày 31.8, Pháp đưa quân từ các địa phương như: Hà Nội, Phúc Yên, Bắc Giang, Yên Bái đến Thái Nguyên để đàn áp lực lượng nghĩa binh. Ngày 4.9, quân khởi nghĩa rút khỏi thị xã Thái Nguyên và tổ chức kháng cự ở nhiều nơi (Vũ Nhai, Phú Bình, Tam Đảo, Yên Thế...) nhưng hoạt động yếu dần.
Ngày 10.1.1918, người chỉ huy cuộc khởi nghĩa Thái Nguyên là Đội Cấn đã tự sát.
Cuộc khởi nghĩa của các binh lính yêu nước Thái Nguyên do Đội Cấn chỉ huy đã làm chủ thị xã trong 6 ngày. Tham gia cuộc khởi nghĩa Thái Nguyên có Lương Ngọc Quyến, (con trai cụ Lương Văn Can, một trong những người sáng lập và làm hiệu trưởng trường Đông Kinh nghĩa thục vào năm 1907).