Thôn Thanh Bình, xã Xuân Lâm (huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) vốn là một làng cổ nằm ở phía nam thành Luy Lâu. Vùng đất cổ này vào những năm 40 - 43 sau công nguyên đã diễn ra cuộc khởi nghĩa lừng lẫy của Hai Bà Trưng đánh đuổi giặc Đông Hán xâm lược và đã để lại dấu ấn lịch sử đậm nét ở hệ thống di tích thờ Hai Bà Trưng và các danh tướng, trong đó có ngôi đình Thanh Bình, nơi thờ Thành Hoàng làng Hoàn Công – một trong những danh tướng dưới trướng Hai Bà Trưng.

Căn cứ vào nội dung văn bia “Thanh Bình sự tích” được dựng năm Tự Đức 31 (1878), còn lưu giữ tại đình, đã ghi chép khá rõ lai lịch, công trạng của vị Thành Hoàng làng là thần chủ được phụng thờ tại đình.

Nội dung văn bia có thể tóm tắt như sau: vào thế kỷ đầu công nguyên, nước ta bị giặc Đông Hán xâm lược, tướng giặc là Thái thú Tô Định vô cùng tàn bạo. Không chịu nổi ách đô hộ của Thái thú Tô Định, năm 40 Hai Bà Trưng đã phất cờ khởi nghĩa và truyền hịch kêu gọi anh hùng hào kiệt bốn phương cùng tụ cờ khởi nghĩa. Khi ấy, thôn Thanh Bình là trang Quả Hai thuộc xã Đa Cúc (còn gọi là Đa Lợi) có người con trai tên Hoàn Công là bậc anh hùng hào kiệt; người anh rể là Thông Công cũng là bậc anh hùng võ lược tinh thông, dưới trướng hai ông là hàng trăm nghĩa quân. Hai ông đã đem quân tụ hợp dưới cờ khởi nghĩa của Hai Bà Trưng và được phong làm tướng cầm quân đi đánh giặc.

Quân khởi nghĩa của Hai Bà Trưng đã lần lượt đánh chiếm được hơn 60 thành trì trong cả nước và đã hợp quân đánh thẳng vào thành Luy Lâu là trị sở của Thái thú Tô Định, giải phóng đất nước. Dẹp xong giặc Tô Định, Hai Bà Trưng xưng vương và phong thưởng cho các tướng lĩnh. Hoàn Công được phong là Đại tướng quân cai quản thành Long Biên. Năm 43, nhà Hán lại sai Mã Viện đem hàng vạn quân sang xâm lược nước ta. Hai Bà Trưng và các tướng lĩnh đã đem quân chống trả quyết liệt. Hoàn Công được lệnh đem quân chặn đánh giặc ở vùng Lãng Bạc. Hoàn Công đã chiếm giữ được vùng Lãng Bạc, nhưng quân giặc quá đông, ông lại bị thương nặng, nên Hoàn Công phải rút về trang Quả Hai và hy sinh anh dũng tại đó. Để tưởng nhớ người anh hùng có công đánh giặc giữ nước, nhân dân trang Quả Hai đã lập đền thờ Hoàn Công. Các đời vua về sau đi đánh giặc qua đây cầu đảo đều được thần linh ứng phù giúp đánh thắng giặc và đều có sắc phong ban mỹ tự cho thần.

Đình Thanh Bình tuy được xây dựng từ lâu đời, nhưng đến thời Nguyễn được tôn tạo lại với quy mô khá lớn, kiến trúc cổ kính còn được lưu giữ đến ngày nay. Giá trị nổi bật của đình Thanh Bình còn thể hiện qua những cổ vật quý giá như thần tích, sắc phong, hệ thống bia đá, bia ký, các đồ thờ tự, hoành phi, đại tự, câu đối,…

Theo tục lệ, hàng năm cứ đến ngày mồng 10 tháng 3 âm lịch, đình làng Thanh Bình lại mở hội. Cứ hai năm một lần lại tổ chức rước kiệu, đám rước bao giờ cũng đầy đủ cờ, kiệu, ngựa thờ, siêu đao, bát bửu, trống, chiêng... Sau phần lễ trang nghiêm là phần hội với nhiều trò chơi dân gian thu hút đông đảo quần chúng nhân dân địa phương tham dự vào những sinh hoạt văn hóa, văn nghệ vui tươi lành mạnh.